Economie en administratie

Beste student,

Wij heten je van harte welkom bij Firda!

Voor je ligt de studiegids/onderwijs- en examenregeling (OER) van je opleiding.
Hierin staat informatie over hoe je opleiding is opgebouwd en hoe je examens eruit zien.
Verder vind je informatie over de beroepspraktijkvorming (BPV).

Lees de studiegids aan het begin goed door. Zo weet je precies wat je kunt verwachten.
Tijdens de opleiding kun je de studiegids gebruiken als naslagwerk.
We horen het graag als je een voorstel ter aanvulling of ter verduidelijking hebt.

Wij nemen je graag online mee om een kijkje te nemen in de school en binnen de locatie waar jij straks je lessen gaat volgen. Onze studenten maken je graag wegwijs!

Dokkum

Drachten

Emmeloord

Leeuwarden (Anne Wadmanwei) 

Leeuwarden (Egelantierstraat)

Leeuwarden (Wilaardeburen)

Sneek

Urk 

Veel plezier en succes bij je opleiding!

Je docententeam

Het kwalificatiedossier

Je totale opleiding bestaat uit een basisdeel, een profieldeel en een keuzedeel of keuzedelen. Pas als je alle delen hebt afgerond kan je een diploma halen. Opleidingen binnen het mbo zijn beschreven in de zogenaamde kwalificatiedossiers. In het kwalificatiedossier staat wat de beginnend beroepsbeoefenaar moet kennen en kunnen na het afronden van de mbo-opleiding. 

Een kwalificatiedossier bestaat uit de volgende delen:

1. Het basisdeel met daarin de volgende onderdelen:
   1. De beroepsspecifieke onderdelen: de gemeenschappelijke kerntaken en werkprocessen voor het hele kwalificatiedossier (met eventueel aanvullende eisen per profiel).
   2. De algemene (generieke) onderdelen:

• Nederlands;
• rekenen;
• loopbaan en burgerschap; en
• Engels (niveau 4)

1. Het profieldeel: kerntaken en werkprocessen waarop de kwalificaties in het kwalificatiedossier van elkaar verschillen.

In het kwalificatiedossier wordt verwezen naar het keuzedeel.  

Het doel van keuzedelen is dat je zelf meer keuzevrijheid hebt tijdens je opleiding, waardoor je je bijvoorbeeld kan specialiseren, makkelijk kan doorstromen of vakgebieden kan combineren.

Over de opleiding

Klik op de link voor meer informatie over de opleiding:  https://www.firda.nl/jongeren/mbo-opleidingen/business-administration-and-control-specialist

Keuzedelen

Inleiding
Binnen jouw opleiding bestaat een deel van het programma uit keuzedelen. Keuzedelen hebben een studielast van 240, 480 of 720 studiebelastingsuren. In de onderstaande tabel zie je de studielast per opleiding.

Kwalificatie	Soort opleiding	Keuzedeelverplichting (studielast)
Niveau 1	Entreeopleiding	240 SBU/klokuren
Niveau 2	Basisberoepsopleiding	480 SBU/klokuren
Niveau 3	Vakopleiding	720 SBU/klokuren
Niveau 4	Middenkaderopleiding 3 jaar	720 SBU/klokuren
Niveau 4	Middenkaderopleiding > 3 jaar	720 SBU/klokuren*
Niveau 4	Specialistenopleiding	240 SBU/klokuren

* * is gewijzigd van 960 naar 720 sinds augustus 2022 voor alle cohorten. 

Een keuzedeel kan bestaan uit lessen, bpv en/of zelfstudie. Er zijn verschillende soorten keuzedelen:

• om je te specialiseren in een onderdeel van je beroep (verdiepen);
• om iets extra’s te leren wat je goed bij je beroep kunt gebruiken (verbreden);
• om je voor te bereiden op een hoger niveau mbo of hbo (doorstroom).

Omdat er in het werk steeds dingen veranderen of nieuwe eisen worden gesteld, kunnen er tijdens je opleiding nieuwe keuzedelen bijkomen waar je voor kunt kiezen.
  
Je maakt je keuze voor één of meerdere keuzedelen in overleg met je studieloopbaanbegeleider.
 
Voorbereiding op je keuze

• Je krijgt informatie over de keuzedelen van je studieloopbaanbegeleider. Denk hierbij aan: de inhoud, de examinering, het tijdstip van je keuze en hoe je je kunt inschrijven.
• Er zijn soms voorwaarden verbonden aan keuzedelen.
• Keuzedelen volg je op school en/of in de bpv en/of door zelfstudie.
• Behalve de keuzedelen van je eigen opleiding, kan je soms ook een keuzedeel van een andere opleiding volgen (een niet-gekoppeld keuzedeel, zie verderop).
• Soms kan een keuzedeel niet doorgaan, omdat te weinig studenten dit keuzedeel kiezen.

Vastleggen van je keuze

• In Eduarte kies je jouw keuzedelen (via de studentenportaal).
• Jouw gekozen keuzedelen worden in de onderwijsovereenkomst (OOK) vastgelegd. Je keuze kan niet zomaar veranderd worden door jou en/of de school.
• Wanneer je een keuzedeel in de bpv volgt, wordt dit in een praktijkovereenkomst (POK) vastgelegd.

Een niet-gekoppeld keuzedeel volgen

• Het gaat hier om een keuzedeel dat niet gekoppeld is aan jouw opleiding, maar wel gekoppeld is aan een andere opleiding binnen de school.
• Je hebt de mogelijkheid om een niet-gekoppeld keuzedeel te kiezen. Hiervoor moet je een verzoek indienen. Je studieloopbaanbegeleider kan je hierover informeren.
• Een voorwaarde om een niet-gekoppeld keuzedeel te kunnen volgen, is in ieder geval dat dit keuzedeel geen overlap heeft met jouw opleiding.
• Een verzoek kan afgewezen worden vanwege organisatorische onmogelijkheden.

Een extra keuzedeel volgen

• Je hebt de mogelijkheid om een extra keuzedeel te volgen. Dit keuzedeel volg je naast de keuzedeelverplichting van je opleiding.
• Je studieloopbaanbegeleider kan je vertellen bij wie en hoe je een verzoek kan indienen en wat hiervoor de voorwaarden zijn.
• Extra keuzedelen tellen niet mee in de slaag- zakregeling. 

Examinering

• Keuzedelen worden altijd afgesloten met een examen of meerdere examens zoals bij de talen.
• De examens van de keuzedelen staan vermeld in de examenplannen.
• Je studieloopbaanbegeleider kan je informeren over examens van niet-gekoppelde keuzedelen.
• Om je diploma te kunnen halen, moet je voldoen aan de diplomeringseisen van de keuzedelen.
• De resultaten van de examens komen op je resultatenlijst bij het diploma.

De slaag-/zakregeling van de keuzedelen bij meer dan één keuzedeel: 

• Het gemiddelde van de resultaten van de geëxamineerde keuzedelen binnen de keuzedeelverplichting moet tenminste een 6 zijn.
• Voor minimaal de helft van deze keuzedelen moet het resultaat tenminste afgerond een 6 zijn.
• Een keuzedeelresultaat mag nooit lager zijn dan een 4 of een overeenkomende eindwaardering.
• De omvang van een keuzedeel wordt niet meegewogen in de weging van het gemiddelde.

De compensatieregeling maakt het mogelijk om het diploma te halen als niet voor ieder keuzedeel van de opleiding tenminste een 6  is behaald. Indien de keuzedeelverplichting slechts één keuzedeel omvat, dan moet voor dit keuzedeel ten minste een 6 zijn behaald.

Vrijstelling aanvragen

• In sommige situaties (bijvoorbeeld bij doorstroom) kun je vrijstelling aanvragen voor een keuzedeel bij de examencommissie.
• Je studieloopbaanbegeleider kan je hier meer over vertellen.

Generieke vakken van de opleiding

De generieke vakken bestaan uit Nederlands, rekenen, Engels en loopbaan en burgerschap.

Nederlands
Voor Nederlands is het niveau dat je moet halen 3F, dit heet het referentieniveau.
Op https://www.slo.nl/thema/vakspecifieke-thema/nederlands/referentiekader-taal/ vind je uitgebreide informatie over de inhoud en de opbouw van dit niveau.

Nederlands bestaat uit vijf taaldomeinen namelijk:
1. Lezen
2. Luisteren
3. Schrijven
4. Spreken
5. Gesprekken voeren

Rekenen
Voor rekenen is het niveau dat je moet halen mbo-niveau 4.

Rekenen bestaat uit vijf functionele rekendomeinen:

1.  Grootheden en eenheden
2.  Oriëntatie in de twee- en driedimensionale wereld
3.  Verhoudingen herkennen en gebruiken
4.  Procenten gebruiken
5.  Omgaan met kwantitatieve informatie

Engels 
Voor alle niveau 4-opleidingen geldt generiek Engels als verplicht onderdeel van je opleiding. De niveaus van Engels zijn beschreven volgens het Europees referentiekader talen (ERK). Op www.erk.nl vind je meer informatie over deze niveaus.

Engels bestaat uit vijf domeinen met bijbehorend niveau:
Lezen B1
Luisteren B1
Gesprekken voeren A2
Spreken A2
Schrijven A2

Je kunt je Nederlands en reken examens ook op een hoger niveau doen. Je studieloopbaanbegeleider kan je hier meer over vertellen.

Loopbaanoriëntatie en -begeleiding (lob)
Door middel van opdrachten, activiteiten en begeleiding leer je reflecteren op je kwaliteiten, mogelijkheden en drijfveren. Dit helpt je bij het maken van keuzes tijdens en na je studie.
Ook ontwikkel je competenties voor een leven lang leren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan initiatief nemen, ondernemend gedrag, creativiteit, communicatieve vaardigheden en plannen.

De loopbaancompetenties zijn:
- Capaciteitenreflectie: ontdek je talent
- Motievenreflectie: ontdek je passie
- Werkexploratie: onderzoek je werkplek
- Loopbaansturing: ga zelf aan zet 
- Netwerken: ga in gesprek

Voor loopbaanoriëntatie en -begeleiding geldt een inspanningsverplichting. De docent kan je vertellen wat je moet doen voor deze inspanningsverplichting. Aan het einde van je opleiding wordt gecontroleerd of je hieraan hebt voldaan. Dat is een voorwaarde om het diploma te behalen.

Burgerschap
Dit onderdeel bereidt je voor op deelname aan de maatschappij en het goed kunnen functioneren in je beroep.

Burgerschap kent de volgende dimensies:

• De politiek-juridische dimensie: hoe werkt de politiek, hoe kun je als burger meedoen aan of invloed hebben op politieke besluitvorming en wat heeft de politiek en ons rechtssysteem met ons en ons beroep te maken?
• De economische dimensie: hoe kun je een bijdrage leveren aan de maatschappij als werknemer/werkgever en als kritische consument?
• De sociaal-maatschappelijke dimensie: hoe ga je om met je eigen woon- en leefomgeving (privé en op school) en hoe ga je om met verschillende culturen?
• De dimensie vitaal burgerschap: hoe reflecteer je op je eigen leefstijl en hoe zorg je ervoor dat je als burger en als werknemer gezond en fit blijft?

Daarnaast is er aandacht voor kritische denkvaardigheden. Dit betekent dat je nadenkt over je eigen opvattingen, beslissingen en handelingen, maar je ook kunt verplaatsen in de mening van een ander.

Voor burgerschap geldt een inspanningsverplichting. De docent kan je vertellen wat je moet doen voor deze inspanningsverplichting. Aan het einde van je opleiding wordt gecontroleerd of je hieraan hebt voldaan. Dat is een voorwaarde om het diploma te behalen.
 

Zingeving in alle facetten (LEVO/brede vorming)
ROC Friese Poort is een school waar iedereen welkom is.

Vanuit ons christelijk gedachtegoed gaan we tijdens je opleiding open en op een respectvolle manier met elkaar in gesprek, verkennen we samen mens- en levensvisie en begeleiden we je in jouw zoektocht wat het leven voor jou waardevol maakt (zingeving). We noemen dit bij ROC Friese Poort brede vorming. In je opleiding worden (les)activiteiten georganiseerd en word je begeleid in jouw zoektocht naar wie jij wilt zijn als persoon en beginnende beroepsbeoefenaar met goede sociale vaardigheden met oog voor jezelf, de ander en de wereld.

De student zelf: zichzelf leren kennen, met aandacht in het leven staan en ontdekken wat hun leven waardevol maakt. Belangrijke waarden hierbij:
> Moed: je uitspreken en durven te zijn wie je bent.
> Verstandigheid: werken aan je morele conditie, waarbij je rekening houdt met anderen.

De ander: Wat kan de student betekenen voor mensen om zich heen? Hoe kan hij zijn talenten daarvoor inzetten? Belangrijke waarden hierbij:
 > Empathie: je inleven in anderen, begrip en aandacht hebben voor elkaar. Respect tonen voor de mening en de visie van anderen.
> Rechtvaardigheid: aandacht besteden aan ethiek waarbij je belangen op een integere wijze afweegt.

De wereld: Wat kan de student betekenen voor een betere en duurzamere wereld? Belangrijke waarden hierbij:
> Rentmeesterschap: verantwoordelijk omgaan met de wereld. de aarde is niet van ons, we hebben de verantwoordelijkheid er goed voor te zorgen. 
> Solidariteit: opkomen voor en rekening houden met anderen, met minder bedeelden.

Beroepspraktijkvorming

Je leert niet alleen op school, maar ook in je bpv. De bpv is een verplicht onderdeel van je opleiding en vindt in de beroepspraktijk plaats. Je voert je bpv uit bij een erkend leerbedrijf. Leerbedrijven worden erkend door de Stichting Beroepsonderwijs en Bedrijfsleven (SBB).
 
Vaak wordt gestart met een oriënterende bpv waarin je eenvoudige opdrachten uitvoert. In de volgende bpv-periodes worden de opdrachten steeds complexer en neemt de begeleiding af.
 
Tijdens je bpv word je begeleid door je praktijkbegeleider van het leerbedrijf en je bpv-begeleider van school. De periodes waarin je bpv hebt, staan beschreven in de jaarindeling van de opleiding. Bij de beroepsbegeleidende leerweg (bbl) vindt de bpv in dienstverband plaats.
 
Bpv in het buitenland
Samenwerken en samenleven met mensen uit andere landen is niet meer weg te denken uit onze maatschappij. ROC Friese Poort biedt je daarom de mogelijkheid om een deel van je bpv in het buitenland te volgen. Daartoe onderhoudt ROC Friese Poort goede contacten met een groot aantal bedrijven en instellingen in het buitenland, vooral binnen Europa. 
 
Tijdens een buitenlandse bpv verbreed je je horizon. Je doet internationale werkervaring op en vergroot je talenkennis. Dat geeft een extra dimensie aan je studie en persoonlijke ontwikkeling.
 
Uiteraard worden er goede afspraken gemaakt over huisvesting, taken, opdrachten en begeleiding in het buitenland. Wil je graag een bpv in het buitenland doen, neem dan contact op met de coördinator internationalisering.

POK
Voor aanvang van de bpv worden afspraken gemaakt tussen de onderwijsinstelling, de student en  het leerbedrijf waarin de bpv plaatsvindt. Deze afspraken worden vastgelegd in een praktijkovereenkomst (POK). Voor de aansprakelijkheid en de verzekeringen is het noodzakelijk, dat dit document door alle partijen is ondertekend, voordat je aan de bpv begint.

Algemene informatie

Hier vind je meer informatie over de examens, wanneer je geslaagd bent, aangepaste examinering en het examenreglement.
Examens zijn nodig om te bepalen of je de benodigde kennis, vaardigheden en houdingsaspecten voldoende beheerst. De examens van jouw opleiding staan vermeld in de examenplannen. De resultaten hiervan moeten voldoen aan de eisen om een diploma te behalen (kwalificeren).

Diplomavereisten

Wettelijke eisen voor diplomering
	Onderdeel	Beslisregel
1.	Basis- en profieldeel	Alle kerntaken moeten minimaal met een voldoende zijn beoordeeld.
2.	Keuzedelen	De student moet voldoen aan de SBU verplichting van de keuzedelen, let hierbij op de slaag-/ zakregeling van de keuzedelen.
3.	Taal en rekenen (generiek)	Slaag-/zakregeling voor taal- en rekenen; generieke eisen.
4.	Loopbaan en burgerschap (L&B)	De student moet voldoen aan de inspanningseisen (inspanningsverplichting).
5.	Beroepspraktijkvorming (bpv)	Bij de eindbeoordeling weegt het oordeel van het leerbedrijf mee. De bpv moet minimaal voldoende zijn.
6.	Wettelijke beroepsvereisten	Indien van toepassing zijn de wettelijke beroepsvereisten volledig geëxamineerd met examens die qua inhoud en examenvorm passend zijn. Indien op grond van een andere (wettelijke) regeling dan de WEB een tekstpassage over wettelijke beroepsvereisten vermeld dient te worden op het diploma en/of op de resultatenlijst, is de instelling verplicht de desbetreffende informatie te vermelden.
7.	Branchevereisten	Indien van toepassing zijn er branchevereisten opgenomen in de kwalificatie. In dat geval maken zij deel uit van de examinering van de kerntaken en werkprocessen. Voor branchevereisten gelden geen formele voorschriften. De school kan aan een verzoek van de branche tegemoetkomen door op de resultatenlijst op te nemen dat de student een bepaalde branchevereiste heeft behaald en met welk resultaat.

Begeleiding (algemeen)

Basisbegeleiding

Na het aanmelden voor je opleiding bij ROC Friese Poort krijg je een individuele intake. Tijdens de intake wordt gestreefd naar plaatsing in een opleiding die past bij je ambities en mogelijkheden. Als je extra begeleiding nodig hebt, wordt dit al tijdens het intakegesprek vastgesteld.

Aan het begin van je opleiding krijg je een studieloopbaanbegeleider (SLB-er) toegewezen. Dit is je eerste aanspreekpunt. Deze persoon blijft bij voorkeur gedurende je opleiding betrokken bij je studievoortgang. Naast dat je zelf actief je eigen voortgang van je opleiding in de gaten houdt, ondersteunt en coacht de SLB-er je gedurende je opleiding.

De SLB-er geeft je feedback op je functioneren en signaleert eventuele belemmeringen in je ontwikkeling. In de begeleiding wordt het zelfstandig leren bevorderd door te werken aan zelfvertrouwen en motivatie. De begeleiding door de SLB-er wordt zowel in groepsverband als individueel gegeven. Hoeveel en hoe vaak je begeleiding krijgt hangt af van hoever je in de opleiding bent, je persoonlijke omstandigheden en de mate van zelfsturing: van intensieve begeleiding naar meer zelfstandigheid, afgestemd op je behoefte. Gespreksnotities van SLB-gesprekken worden genoteerd in EduArte en zijn inzichtelijk voor docenten binnen het opleidingsteam en voor medewerkers van Bureau TAB voor zover ze jou begeleiden.

De SLB-er geeft naast begeleiding gericht op het leerproces ook persoonlijke begeleiding en ondersteuning. De SLB-er houdt overzicht op zaken als het gedrag, het verzuim en de studievoortgang en monitort eventueel gemaakte afspraken. Je voortgang wordt besproken in de studentbespreking binnen het team. De SLB-er stelt teamleden vroegtijdig op de hoogte van mogelijke zorg- of overbelaste studenten.

Als je langdurig meer ondersteuning nodig hebt dan de reguliere studieloopbaanbegeleiding, kan je een begeleidingsplan Passend Onderwijs krijgen. Als je in de opleiding belemmerd wordt door (complexe of structurele) problematiek, kunnen Bureau TAB of externe partners ingeschakeld worden om je te helpen.

Extra begeleiding

Passend onderwijs

Als de studieloopbaanbegeleiding van de opleiding niet voldoende is, kan je een begeleidingsplan Passend Onderwijs krijgen. De verantwoordelijkheid voor Passend Onderwijs ligt bij het opleidingsteam, waarbij de begeleider Passend Onderwijs de begeleiding coördineert. Het uitgangspunt voor het geven van een begeleidingsplan is de aanpassingen die je nodig hebt om je goed te voelen binnen je opleiding en het maximale uit jezelf te halen gedurende je opleiding. Iedereen die aanpassingen nodig heeft in het onderwijs, de bpv, de examinering of de begeleiding krijgt een begeleidingsplan Passend Onderwijs. Als je ondersteuningsbehoefte hebt, krijg je een verlengde intake. In deze intake gaat de intaker samen met jou en je ouders na welke aanpassingen nodig zijn (extra begeleiding bij onderwijs en/of stage/bpv, aanpassingen in het onderwijs of de leeromgeving en/of aanpassingen in toetsing en examinering). De extra begeleiding is gericht op de opleiding en/of de persoonlijke ondersteuning.  Het toekennen van extra ondersteuning gebeurt door de opleidingsmanager en in geval van aanpaste examinering door de examencommissie. Indien wenselijk ondersteunt Bureau TAB hierbij. Het begeleidingsplan wordt in EduArte geplaatst. De extra begeleiding zoals afgesproken in het begeleidingsplan wordt uitgevoerd door de begeleider Passend Onderwijs binnen het team. Het begeleidingsplan wordt regelmatig geëvalueerd (minimaal twee keer per jaar) met jou en betrokkenen, zoals je ouders, je begeleider Passend Onderwijs en je studieloopbaanbegeleider. Naar aanleiding van de evaluatie kan de begeleiding bijgesteld, afgebouwd of stopgezet worden.

Specialistische begeleiding door Bureau TAB
Wanneer de voortgang van de opleiding wordt belemmerd door beroeps- en studiekeuzeproblemen, leerproblemen en/of psychosociale problemen en binnen de opleiding niet de nodige begeleiding geboden kan worden, kan een SLB-er je aanmelden voor ondersteuning door Bureau TAB. De verantwoordelijkheid voor de opleiding blijft te allen tijde bij het opleidingsteam. In hoofdlijnen kent Bureau TAB de volgende producten en diensten:

1. Loopbaanonderzoek: kortdurende en langer durende trajecten die je helpen helder zicht te krijgen op je schoolloopbaan. (Voorbeelden: beroepenoriëntatie, beroepskeuzetesten, capaciteitentesten, verlengde intake, NT2 test). 
2. Trainingen (in groepsverband en individueel): gerichte trainingen om je gedrag te veranderen om zo problemen aan te kunnen pakken. Voorbeelden: assertiviteitstraining en faalangstreductie. 
3. Individuele begeleiding, zoals schoolmaatschappelijk werk, intensieve trajectbegeleiding, RMC en verzuim. Bureau TAB kan doorverwijzen naar hulpverlenende instanties in de regio, als er meer begeleiding nodig is dan Bureau TAB zelf kan bieden. Er is sprake van warme overdracht naar derdelijns voorzieningen, zoals Ambulante Begeleiding, GGZ, GGD en MEE.
4. Studieondersteuning: Je kunt via Bureau TAB extra ondersteuning krijgen voor Nederlands, Engels, Rekenen en studievaardigheden.
5. Advies en coördinatie Passend Onderwijs: Bureau TAB heeft een coördinerende en proces begeleidende rol ten aanzien van Passend Onderwijs. Bureau TAB adviseert en ondersteunt opleidingsteams bij de verlengde intake en het opstellen van begeleidingsplannen.

Studievoortgang (BSA)

Je krijgt een bindend studieadvies in het eerste jaar van je opleiding. Bij een 1-jarige opleiding krijg je een bindend studieadvies na 3 maanden. Bij de andere opleidingen krijg je een bindend studieadvies na 9 maanden.

Tijdens de studievoortgangsgesprekken bespreekt de school met jou hoe de opleiding bevalt, wat er goed gaat en waar eventueel meer begeleiding nodig is. Een bindend studieadvies kan positief of negatief zijn. Bij een positief advies mag je doorgaan met de opleiding. Bij een negatief advies moet je stoppen met je opleiding. Bij een negatief advies word je zo goed mogelijk begeleid naar een andere opleiding. Een negatief advies kan nooit als een verrassing komen. Voordat je het negatieve advies hebt gekregen krijg je een waarschuwing, met een periode waarin je de kans krijgt om het te verbeteren.

Aan het begin van jouw opleiding ontvang je informatie over de volgende onderdelen:

1. Wat zijn de normen waaraan jij aan het eind van het eerste leerjaar moet voldoen (oftewel, hoe weet je of je op de goede weg bent)?
2. Wat is de procedure die tot een bindend studieadvies leidt.

Procedure BSA

BSA Team

Specifieke informatie over het BSA kun je bij je opleiding opvragen